ماه مگ| تیروئید و اختلالات آن یکی از شایع ترین بیماری ها است و که جمعیت قابل توجهی درگیر با این بیماری هستند. مشکلات تیروئید شامل طیف وسیعی از بیماریها و اختلالات مربوط به غده تیروئید است که میتوانند تأثیرات قابلتوجهی بر سلامت عمومی فرد داشته باشند. تیروئید یک غده کوچک به شکل پروانه است که در قسمت جلوی گردن قرار دارد و وظیفه تولید هورمونهایی را دارد که متابولیسم، رشد و عملکردهای مختلف بدن را تنظیم میکنند.
انواع مشکلات تیروئید
- کمکاری تیروئید (Hypothyroidism):
این وضعیت زمانی رخ میدهد که تیروئید هورمون کافی تولید نمیکند. از علائم آن میتوان به خستگی، افزایش وزن، خشکی پوست، افسردگی و سرمازدگی اشاره کرد. یکی از علل شایع کمکاری تیروئید، بیماری خودایمنی هاشیموتو است.
- پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism):
در این حالت، غده تیروئید بیش از حد هورمون تولید میکند. علائم شامل کاهش وزن، ضربان قلب سریع، تعریق زیاد، اضطراب و تحریکپذیری است. بیماری گریوز یکی از دلایل رایج پرکاری تیروئید است.
- گواتر (Goiter):
گواتر به بزرگ شدن غیرعادی غده تیروئید گفته میشود. این مشکل ممکن است به دلیل کمبود ید، بیماریهای خودایمنی یا دیگر اختلالات تیروئید رخ دهد.
- گرههای تیروئید (Thyroid Nodules):
این گرهها تودههای کوچکی هستند که در تیروئید ایجاد میشوند. بیشتر گرهها خوشخیم هستند اما گاهی ممکن است سرطانی شوند.
- سرطان تیروئید (Thyroid Cancer):
سرطان تیروئید نسبتاً نادر است اما در صورت تشخیص، درمانهای موثری مانند جراحی، رادیوتراپی و شیمیدرمانی وجود دارد
اختلال کم کاری و پرکاری تیروئید
در بین تمام اختلالات تیروئید مشکل کم کاری و پرکاری تیروئید از همه شایع تر است. اینجا درباره علائم کم کار بودن و پرکار بودن تیروئید صحبت کردیم.
1. علائم کمکاری تیروئید (Hypothyroidism):
کمکاری تیروئید زمانی رخ میدهد که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمیکند. این حالت باعث کند شدن متابولیسم بدن میشود و علائم زیر را به همراه دارد:
- خستگی و احساس بیحالی مزمن
- افزایش وزن بدون دلیل مشخص
- خشکی پوست و شکنندگی موها و ناخنها
- حساسیت به سرما
- یبوست
- تورم در صورت یا اندامها (بهویژه دست و پا)
- اختلال در حافظه و تمرکز (مه مغزی)
- افسردگی یا تغییرات خلقی
- ضربان قلب کند
- درد یا ضعف عضلانی و مفصلی
- کاهش اشتها
- پف کردن اطراف چشمها
- دورههای قاعدگی سنگینتر یا نامنظم در زنان
2. علائم پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism):
پرکاری تیروئید زمانی اتفاق میافتد که غده تیروئید هورمون بیشازحد تولید میکند. این وضعیت باعث تسریع در متابولیسم بدن میشود و میتواند علائم زیر را ایجاد کند:
- کاهش وزن بدون تلاش یا تغییر رژیم غذایی
- ضربان قلب سریع یا نامنظم (تپش قلب)
- تعریق بیشازحد و احساس گرما
- لرزش دستها (ترمور)
- اضطراب، تحریکپذیری یا عصبانیت مفرط
- بیخوابی یا اختلالات خواب
- ضعف عضلانی، بهویژه در دستها و پاها
- اسهال یا افزایش دفعات اجابت مزاج
- ریزش مو یا نازک شدن آن
- برآمدگی چشمها (در موارد بیماری گریوز)
- قاعدگیهای سبکتر یا نامنظم در زنان
- افزایش اشتها
علائم عمومی که ممکن است در هر دو اختلال مشاهده شوند:
- تورم یا بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
- خستگی مفرط
- مشکلات تمرکز یا حافظه
- تغییرات در خلقوخو
نکات مهم:
علائم تیروئید ممکن است به آرامی پیشرفت کنند و به همین دلیل بسیاری از افراد آنها را به مشکلات دیگر نسبت میدهند.برخی علائم مشابه ممکن است به دلیل بیماریهای دیگر نیز ایجاد شوند، بنابراین انجام آزمایشهای تشخیصی مانند TSH، T3، و T4 برای اطمینان ضروری است.