ماه مگ | گواتر به وضعیتی گفته میشود که در آن غده تیروئید شما از اندازه طبیعی خود بزرگتر میشود. این غده پروانهای شکل در جلوی گردن قرار دارد و هورمونهایی تولید میکند که متابولیسم بدن را تنظیم میکنند.
علائم گواتر
در بسیاری از موارد، گواتر کوچک و بدون علامت است و ممکن است فرد متوجه آن نشود. اما با بزرگتر شدن غده، علائمی مانند موارد زیر ممکن است ظاهر شوند:
- توده در گردن: احساس یک توده در پایین گردن، زیر سیب آدم
- تنگ نفس: به ویژه هنگام فعالیت بدنی
- مشکل در بلع: احساس دشواری یا درد هنگام بلع غذا یا آب
- سرفه خشک: که ممکن است به دلیل فشار گواتر بر روی نای باشد
- گرفتگی صدا: به دلیل فشار بر روی تارهای صوتی
- درد در گردن: به ویژه هنگام بلع یا چرخاندن سر
- احساس پری در گلو: گویی چیزی در گلو گیر کرده است
علائم گواتر بسته به اندازه و محل قرارگیری غده و همچنین نوع گواتر (ساده، سمی یا گواتر همراه با ندول) متفاوت خواهد بود.
علائم گواتر سمی
گواتر سمی، وضعیتی است که در آن غده تیروئید بزرگ شده و هورمونهای تیروئیدی بیش از حد تولید میکند. این هورمونهای اضافی میتوانند باعث طیف وسیعی از علائم شوند.
علائم شایع گواتر سمی:
- تپش قلب و ضربان قلب نامنظم: قلب سریعتر از حد معمول میزند و ممکن است احساس تپش قلب کنید.
- عصبانیت، اضطراب و تحریکپذیری: تغییرات خلقی شدید و افزایش اضطراب از علائم شایع هستند.
- کاهش وزن ناگهانی: حتی با وجود اشتهای زیاد، وزن کاهش مییابد.
- تعریق بیش از حد: بدن گرمتر از حد معمول میشود و تعریق افزایش مییابد.
- لرزش دستها: دستها به طور غیرارادی میلرزند.
- مشکل در خواب: بیخوابی یا مشکل در حفظ خواب.
- اسهال: افزایش دفعات اجابت مزاج.
- ضعف عضلانی: احساس ضعف و خستگی مفرط.
- تغییرات در قاعدگی: در زنان، تغییرات در چرخه قاعدگی مانند پرکاری یا بینظمی ممکن است رخ دهد.
- برجستگی چشمها: در برخی موارد، چشمها ممکن است برجستهتر به نظر برسند.
علل گواتر
علل ایجاد گواتر متنوع هستند و میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- کمبود ید: ید عنصری ضروری برای تولید هورمونهای تیروئید است. کمبود ید شایعترین علت گواتر است.
- بیماریهای خود ایمنی: مانند بیماری هاشیموتو که باعث التهاب غده تیروئید میشود.
- تومورهای خوشخیم یا بدخیم: رشد غیر طبیعی سلولها در غده تیروئید
- داروها: برخی داروها مانند لیتیوم میتوانند باعث بزرگ شدن غده تیروئید شوند.
تشخیص گواتر
برای تشخیص گواتر، پزشک معمولاً معاینه فیزیکی انجام میدهد و ممکن است آزمایشهای زیر را درخواست کند:
- آزمایش خون: برای بررسی سطح هورمونهای تیروئید و سایر نشانگرهای بیماری
- سونوگرافی تیروئید: برای ارزیابی اندازه، شکل و بافت غده تیروئید
- اسکن رادیوایزوتوپ: برای بررسی عملکرد غده تیروئید
- آسپیراسیون با سوزن ظریف: برای بررسی سلولهای مشکوک در غده تیروئید
درمان گواتر
درمان گواتر به علت ایجاد آن، اندازه غده و علائم بیمار بستگی دارد. برخی از روشهای درمانی عبارتند از:
- درمان دارویی: برای تنظیم سطح هورمونهای تیروئید
- یُد درمانی: برای جبران کمبود ید
- جراحی: در موارد بزرگ شدن شدید غده، فشار بر اندامهای مجاور یا مشکوک بودن به سرطان
- درمان با ید رادیواکتیو: برای کاهش اندازه غده