ماه مگ |جشن سده یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است که هر ساله در 10 بهمن‌ماه برگزار می‌شود. این جشن ریشه در باورهای باستانی ایرانیان دارد و به ستایش آتش و نور به‌عنوان نماد پاکی و روشنی می‌پردازد.
ریشه‌های تاریخی جشن سده
- پیدایش آتش: بر اساس شاهنامه فردوسی، این جشن به دوران هوشنگ شاه، دومین پادشاه پیشدادی، بازمی‌گردد. هوشنگ شاه با کشف آتش، به تمدن بشری خدمت بزرگی کرد و این جشن به پاس این کشف بزرگ برگزار می‌شود.
- شمارش روزهای زمستان: در گذشته، ایرانیان باستان اعتقاد داشتند که چله اول زمستان از ابتدای آبان ماه آغاز می‌شود و تا 10 بهمن ماه ادامه دارد. به همین دلیل هم جشن سده را در این روز برگزار می‌کنند.
- تقسیم‌بندی فصول: از طرف دیگر، از 10 بهمن تا اول بهار نیز 50 روز و 50 شب باقی مانده است که روی هم 100 می‌شوند. این عدد نیز در نامگذاری این جشن بی‌تاثیر نبوده است.
آداب و رسوم جشن سده
- آتش افروزی: مهم‌ترین بخش جشن سده، افروختن آتش است. مردم هیزم جمع‌آوری می‌کنند و در مکان‌های عمومی مانند میدان‌ها، کوه‌ها یا پشت‌بام‌ها آتش بزرگی برپا می‌کنند.
- رقص و پایکوبی: جشن سده همراه با موسیقی سنتی و رقص‌های محلی برگزار می‌شود. مردم با لباس‌های رنگارنگ به دور آتش می‌گردند و شادی می‌کنند.
- شاهنامه‌خوانی و نقالی: یکی دیگر از آداب این جشن، شاهنامه‌خوانی و نقالی است. نقل داستان‌های حماسی شاهنامه، به ویژه داستان‌های مربوط به هوشنگ شاه، به جشن سده جلوه‌ای خاص می‌بخشد.
- نواختن سازهای سنتی: سازهای سنتی مانند نی، دف و تنبک در جشن سده نواخته می‌شوند و به شور و هیجان مراسم می‌افزایند.
اهمیت جشن سده
- پیوند با طبیعت: جشن سده نمادی از پیوند انسان با طبیعت و چرخه‌های طبیعی است. با برگزاری این جشن، مردم از پایان زمستان و آغاز بهار استقبال می‌کنند.
- نماد پیروزی نور بر تاریکی: آتش در این جشن نماد نور، پاکی و پیروزی بر تاریکی و اهریمنی است.
- حفظ هویت فرهنگی: جشن سده یکی از عناصر مهم هویت فرهنگی ایرانیان است و به انتقال ارزش‌ها و باورهای نسل‌های گذشته به نسل‌های جدید کمک می‌کند.
جشن سده، علاوه بر جنبه‌های مذهبی و فرهنگی، فرصتی برای گردهمایی و اتحاد مردم نیز هست. در این ج
